Rodzaje pozwoleń na broń
Jeśli odczuwasz zdziwienie na myśl o różnych rodzajach pozwolenia na broń, to masz rację. Jest to naprawdę dziwne, ale nie ja wymyślałem Ustawę o broni i amunicji. Jest jaka jest i musimy z nią żyć. A jest taka, że pozwolenie na broń wydaje się do określonego celu. Prześledźmy więc, jakie rodzaje pozwoleń na broń mamy do wyboru. Do każdego celu posiadania broni można przypisać trzy informacje:
- co trzeba zrobić, żeby otrzymać dany rodzaj pozwolenia,
- jakie rodzaje broni można mieć po jego otrzymaniu,
- czy broń można nosić załadowaną ze sobą.
Rozważmy teraz każdy cel posiadania broni, uwzględniając powyższe trzy pytania.
Pozwolenie do celów ochrony osobistej
Co trzeba zrobić? Niestety, pozwolenie do ochrony osobistej jest wydawane całkowicie uznaniowo. Oznacza to, że nie ma jasno ustalonych przesłanek, które gwarantowały pozytywną decyzję urzędu. Teoretycznie, trzeba udowodnić stałe, ponadprzeciętne zagrożenie życia. Jednak przepis jest tak sformułowany, że urzędy mogą zanegować każdy argument. Praktyka pokazuje, że tak właśnie robią. Ten rodzaj pozwolenia trzeba uznać za nieosiągalny.
Jakie są rodzaje broni? Spośród broni palnej bojowej w grę wchodzi tylko broń krótka. To wystarczy do codziennego noszenia i ochrony osobistej, ale pasjonaci nie kupią już karabinu lub strzelby. Dodatkowo, można mieć: broń gazową, alarmową, miotacze gazu i paralizatory powyżej 10 mA.
Czy broń można nosić? Tak, broń do celów ochrony osobistej można nosić, czyli mieć przy sobie, załadowaną, w kaburze.
Pozwolenie do celów ochrony osób i mienia
Co trzeba zrobić? Niestety, sytuacja jest taka sama jak w powyższym przypadku. Pozwolenia nie da się w praktyce otrzymać.
Jakie są rodzaje broni? Oprócz pistoletów i rewolwerów można (hipotetycznie) mieć też karabiny i strzelby.
Czy można nosić? Tak, teoretycznie (gdyby ktoś uzyskał takie pozwolenie) broń może nosić ze sobą.
Pozwolenie do celów sportowych
Co trzeba zrobić, żeby uzyskać pozwolenie do celów sportowych? Trzeba być zawodnikiem PZSS (Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego) i mieć sportową licencję strzelecką oraz przejść przez badania lekarskie i psychologiczne. Procedura nie jest trudna, choć po drodze do licencji trzeba zdać egzamin na patent strzelecki.
Jakie są rodzaje broni? Zakres rodzajów jest dość szeroki: pistolety, rewolwery, karabiny, strzelby… Można mieć zatem typową broń bojową, jak policyjny Glock czy wojskowy AR-15. Można mieć rewolwer na gigantyczne naboje .44 Magnum. Czego tylko dusza zapragnie. Ograniczenia dotyczą tylko największych kalibrów (nieużywanych w praktyce) oraz broni samoczynnej (strzelającej ogniem ciągłym). Dodatkowo, można mieć broń czarnoprochową (bez ograniczeń dotyczących roku jej powstania).
Czy można nosić? Tak, broń do celów sportowych można nosić. Czyli można mieć przy sobie, w kaburze załadowaną broń.
Rozważając różne rodzaje pozwoleń na broń, ten rodzaj wydaje się najbardziej uniwersalny. Stosunkowo łatwo je uzyskać. Mamy pozwolenie na naprawdę szeroki zakres broni. Do tego, broń możemy nosić, co jest dużym plusem. To będzie rekomendowany przeze mnie rodzaj pozwolenia, ale dorzucę do niego jeszcze dwa elementy z poniższych, jako uzupełnienie. Dlatego, czytaj uważnie…
Pozwolenie do celów kolekcjonerskich
Co trzeba zrobić? Żeby uzyskać pozwolenie kolekcjonerskie, trzeba być członkiem stowarzyszenia o charakterze kolekcjonerskim broni (łatwizna), przejść badania lekarskie i psychologiczne (jak w każdym przypadku) oraz zdać egzamin na policji. Ten ostatni wymóg bywa uznawany za trudny. Niekiedy egzaminatorzy wykazują ewidentnie złą wolę. Da się obejść ten egzamin za pomocą egzaminu na patent strzelecki, ale o tym napiszę za chwilę.
Jakie są rodzaje broni? Każdą z wymienionych we wcześniejszych rodzajach pozwoleń: krótką, długą, gazową itp. W przypadku obejścia egzaminu na policji za pomocą patentu strzeleckiego zakres broni zawęża się do takiego, jaki był przypisany do pozwolenia do celów sportowych.
Czy można nosić? Niestety, nie… Broń do celów kolekcjonerskich można oczywiście transportować (przemieszczać, zgodnie z językiem ustawy), ale musi być przy tym rozładowana. Oznacza to, że broń może być nawet schowana w kaburze, ale nie może mieć podpiętego załadowanego magazynka. Również w komorze nabojowej nie może znajdować się nabój. To jest podstawowa wada tego rodzaju pozwolenia.
Pozwolenie do celów szkoleniowych
Co trzeba zrobić? Trzeba spełnić wszystkie wymagania dotyczące pozwolenia sportowego, a ponadto ukończyć kurs na instruktora strzelectwa PZSS i mieć działalność gospodarczą związaną ze szkoleniami strzeleckimi. Wiąże się z tym pewien absurd ze strony WPA, które nie mają prawa wymagać szkolenia… ale wymagają. Zawód instruktora sportu został bowiem zderegulowany i obecnie każdy ma uprawnienia, by zostać instruktorem. Urzędy jednak tego nie respektują i wciąż wymagają ukończenia kursu. Ogólnie, z tym pozwoleniem jest trochę więcej zachodu, choć da się spełnić stawiane warunki.
Jakie są rodzaje broni? Te same, które przysługują na pozwolenie do celów kolekcjonerskich. Ustawa nie podaje jednoznacznie, czy można mieć broń samoczynną (w jednym miejscu pozwala, a w drugim zabrania). Obecne interpretacje urzędów nie zezwalają na taki rodzaj broni.
Czy można nosić? Tak, można nosić (czyli mieć przy sobie załadowaną, w kaburze).
Jest jeszcze jedna korzyść wynikająca z tego rodzaju pozwolenia. Broń zarejestrowaną do celów szkoleniowych można wykorzystywać do prowadzenia odpłatnych szkoleń. Bez tego urząd skarbowy mógłby mieć zastrzeżenia odnośnie do niektórych elementów naszej działalności.
Pozwolenie do celów pamiątkowych
Co trzeba zrobić? Musimy dostać broń w drodze spadku lub darowizny. Potem czekają nas badania lekarskie i egzamin przed policją…
Jakie są rodzaje broni? Teoretycznie dowolne, jak przy pozwoleniu kolekcjonerskim. Faktycznie jednak, jesteśmy ograniczeni do broni, którą otrzymaliśmy. Nie możemy pójść do sklepu i kupić sobie tego, co chcielibyśmy mieć.
Czy można nosić? Nie, można tylko przemieszczać (transportować w stanie rozładowanym).
Ten rodzaj pozwolenia nie jest zbyt atrakcyjny. Nie mamy żadnych korzyści względem poprzednich, a ograniczeń i trudności jest sporo.
Pozwolenie do celów rekonstrukcji historycznych
Co trzeba zrobić? Trzeba mieć udokumentowane członkostwo w stowarzyszeniu, którego statutowym celem jest organizowanie rekonstrukcji historycznych oraz zaświadczenie potwierdzające czynny udział w działalności statutowej. Niby łatwe, ale korzyści z tego pozwolenia nie oszałamiają.
Jakie są rodzaje broni? Tylko broń strzelająca ślepą amunicją. Stąd mała popularność tego pozwolenia.
Czy można nosić? Ze ślepakami niewiele to daje…
Pozwolenie do celów łowieckich
Co trzeba zrobić? Trzeba zapisać się do koła łowieckiego i zdobyć uprawnienia do wykonywania polowań. Ten rodzaj pozwolenia jest przydatny dla myśliwych i raczej tylko dla nich.
Jakie są rodzaje broni? Polowania można prowadzić za pomocą broni długiej, gładkolufowej. Są to oczywiście strzelby. Nie można mieć broni krótkiej.
Czy można nosić? Nie, można tylko brać udział w polowaniach.
Hybrydowe rodzaje pozwoleń na broń
Wspominałem jeszcze po połączeniu pozwolenia do celów sportowych i do celów kolekcjonerskich. Chodzi o ominięcie egzaminu zdawanego przed policją. Zastępuje się je zdanym egzaminem na patent strzelecki. Jednak na patencie nie ma niektórych rodzajów broni, które występują w pozwoleniu kolekcjonerskim, na przykład broni alarmowej. W efekcie, również zakres rodzajów broni jest okrojony do takiego, jaki występuje w pozwoleniu sportowym.
Co trzeba więc zrobić? Trzeba zapisać się do stowarzyszenia o charakterze kolekcjonerskim broni oraz do klubu strzeleckiego i zdać egzamin na patent, a następnie przejść przez badania lekarskie i psychologiczne.
Jakie są rodzaje broni? Takie same jak w pozwoleniu sportowym.
Czy można nosić? Nie, wciąż jest to pozwolenie do celów kolekcjonerskich, więc nie można nosić broni załadowanej (rozładowaną można przemieszczać).
Dopuszczenie do posiadania broni
Istnieje jeszcze dopuszczenie do posiadania broni, czyli pozwolenie na pracę z bronią obiektową. Broń obiektowa to taka, która nie jest przypisana do jednej osoby, ale należy do podmiotu prawnego. Jest wówczas wydawana osobom, które współpracują z tym podmiotem. Żeby móc pobrać taką broń, trzeba mieć dopuszczenie.
Sprawa dotyczy na przykład pracowników ochrony, choć nie tylko. Sportowcy, dzięki dopuszczeniu, mogą pobrać broń klubową z klubu sportowego i pojechać z nią na zawody, albo nawet na trening na inną strzelnicę (o ile klub praktykuje takie wydawanie broni). Normalnie, bez takiego dopuszczenia, możemy korzystać na strzelnicy z broni klubowej, ale tylko w obrębie danej strzelnicy, w ramach zajęć lub zawodów, które są na niej aktualnie prowadzone.
Podobnie jak z pozwoleniem kolekcjonerskim, są dwie drogi, żeby uzyskać dopuszczenie. Można zgłosić się na egzamin przed policją i wybrać sobie te rodzaje broni, z których chcemy zdawać egzamin. Zakres rodzajów broni w naszym dopuszczeniu będzie zgodny z zakresem naszego egzaminu. Co ciekawe, można zdawać również z broni maszynowej (strzelającej ogniem ciągłym) i pracować później z taką bronią obiektową. Druga droga, to egzamin na patent strzelecki. Jednak w takim przypadku nasz zakres rodzajów broni jest zgodny z rodzajami przypisanymi do pozwolenia sportowego.
Broń bez pozwolenia a rodzaje pozwoleń na broń
Skoro wymieniamy rodzaje pozwoleń na broń, dla porządku wymieńmy jeszcze broń palną dostępną bez pozwolenia. Mamy do wyboru dwa rodzaje broni.
Broń palną alarmową o kalibrze do 6 mm. Są to tak zwane pistolety hukowe. Nie polecam ich używania w sytuacji krytycznej. Być może dadzą radę czasem spłoszyć jakieś zwierzę.
Broń palną rozdzielnego ładowania wytworzoną przed rokiem 1885 lub repliki tej broni. Mowa o broni czarnoprochowej, choćby takiej, jaką możemy oglądać na westernach. Repliki broni wytworzonej przed 1885 rokiem oznaczają broń wytworzoną współcześnie, ale według konstrukcji z tamtych lat. Tego typu rewolwery czarnoprochowe mają niekiedy całkiem dużą moc obalającą, ale wygoda ich użycia i bezpieczeństwo są bardzo problematyczne. Zdecydowanie lepiej poświęcić chwilę na wyrobienie sobie pozwolenia i kupić broń bezpieczną, łatwą w użyciu.
Podsumujmy dostępne rodzaje pozwoleń na broń
Zdecydowanie najlepszym wyborem, jako podstawowy rodzaj pozwolenia na broń, jest pozwolenie do celów sportowych. Daje duże możliwości, jeśli chodzi o rodzaje broni, a do tego broń można nosić. Procedura ubiegania się jest średnio trudna, ale przede wszystkim pewna. Jeśli zdamy egzamin (który przebiega zwykle w miłej atmosferze, wśród innych pasjonatów broni) i przejdziemy całą ścieżkę formalną, WPA nie ma możliwości odmówić nam wydania pozwolenia.
Wiele osób uzupełnia pozwolenie sportowe za pomocą drugiego: pozwolenia na broń sportową do celów kolekcjonerskich. Jeśli mamy spełnione wymagania na pozwolenie sportowe, automatycznie mamy też spełnione wszystkie wymagania potrzebne do tego drugiego rodzaju pozwolenia. Oznacza to, że nie musimy przechodzić ścieżki dwukrotnie, a jedynie złożyć do WPA dwa wnioski o dwa pozwolenia, albo (jeszcze lepiej) poprosić o dwa pozwolenia na jednym wniosku. Po co?
Teoretycznie, zestawienie tych dwóch pozwoleń nie rozszerza nam naszych uprawnień. Jednak urzędy wydają pozwolenia wraz z dopisanym limitem sztuk broni, które możemy zakupić. Ten limit można sobie co prawda potem rozszerzać, ale jeśli ktoś chce zbudować całkiem pokaźną kolekcję broni, przydadzą mu się od razu dwa pozwolenia. Pistolety, które chcemy nosić, rejestrujemy wówczas na pozwolenie sportowe, a pozostałą kolekcję na pozwolenie na broń sportową do celów kolekcjonerskich (które obejmuje zwykle większy limit sztuk broni).
Do kompletu warto wystąpić od razu o dopuszczenie do pracy z bronią sportową. Również nie wiąże się to z żadnymi dodatkowymi formalnościami. Wystarczy dopisek na wniosku o wydanie dopuszczenia.