Rękojeść pistoletu

Rękojeść pistoletu (często nazywana również chwytem) jest częścią:

• szkieletu,
• albo obudowy (również nazywanej czasem chwytem broni, co może powodować nieporozumienia).

To, czy mówimy o szkielecie, czy o obudowie (chwycie), zależy od ogólnej koncepcji konstrukcji: czy pistolet ma budowę modułową, czy też nie. W przypadku budowy klasycznej, szkielet broni stanowi jednocześnie rodzaj obudowy, która spaja wszystkie dolne części broni. Łączy zatem mechanizm spustowy (znajdujący się w jego korpusie), kabłąk spustu, rękojeść (z miejscem na magazynek) oraz tak zwany bobrzy ogon (czyli ostrogę). W przypadku broni modułowej szkielet obejmuje tylko mechanizm spustowy i w całości mieści się wewnątrz obudowy (chwytu). Obudowa (chwyt) natomiast składa się z korpusu, kabłąka, rękojeści (chwytu) i bobrzego ogona.

Rękojeść pistoletu a magazynek

Jak wiadomo, w rękojeści musi zmieścić się magazynek. Z tego względu jej minimalne wymiary są narzucone z góry. Nie jest to problem w pistoletach zasilanych amunicją 9×19 mm. Nawet magazynki dwurzędowe (w których naboje znajdują się w dwóch rzędach obok siebie) mają stosunkowo małe wymiary i rzadko który strzelec będzie miał problem z objęciem rękojeści zawierającej taki magazynek. W przypadku większych naboi, jak na przykład .45 ACP, stosuje się zwykle magazynki jednorzędowe, właśnie ze względu na ten problem. W efekcie, mniej amunicji zmieści się w obrębie całej broni.

Jak wyglądałaby rękojeść pistoletu, gdyby nie magazynek? Łatwo to sprawdzić, przyglądając się rewolwerom. Tam naboje znajdują się w bębnie, a rękojeść może być zoptymalizowana pod kątem wygody chwytu. Jednocześnie, pozwala to na zastosowanie w rewolwerach znacznie dłuższych naboi niż w pistoletach. Bardzo dobrze widać to, porównując wymiary dwóch naboi: .357 Magnum i .357 SIG. Pierwszy z nich jest standardem rewolwerowym. Drugi miał odwzorowywać właściwości balistyczne swojego starszego brata, ale używa się go w pistoletach. (Mówi się o nim: pistoletowa siła Magnum.) Pociski uzyskują podobną energię i prędkość, mają podobną masę i średnicę. Różnią się jednak kształtem łusek. Wersja rewolwerowa naboju jest wąska i długa (ponad 40 mm). Dzięki temu więcej naboi zmieści się na obwodzie bębna. Z kolei wersja pistoletowa jest szersza i krótsza, co zapewnia lepszy kształt rękojeści pistoletu.

Wielkość rękojeści

Oczywiście, opinie dotyczące wygody chwytu bywają podzielone. Nie bez powodu ergonomia jest rozległą częścią nauki. Zależy od wymiarów dłoni strzelca, od przyzwyczajeń i własnych upodobań. Warto wymienić kilka podstawowych cech wielkości chwytu.

• Długość rękojeści powinna być taka, żeby strzelec mógł wygodnie ją objąć całą dłonią. Nie jest to takie proste w przypadku najmniejszych pistoletów subkompaktowych. W celu zmniejszenia ich całkowitej wysokości, często stosuje się krótsze rękojeści. Wówczas, najmniejszy palec nie mieści się na chwycie, szczególnie w przypadku strzelców o większych dłoniach. Teoretycznie nie jest to problem, ponieważ mały palec nie pełni kluczowej roli podczas trzymania broni i kontroli podrzutu. Spokojnie może znajdować się poza chwytem. Wiele osób odczuwa to jednak jako brak komfortu.
• Szerokość ma wpływ na odczucie odrzutu. Od szerokości rękojeści zależy bowiem tylna powierzchnia broni, która gwałtownie naciska na dłoń strzelca podczas strzału. Wąskie rękojeści, dodatkowo zaokrąglone, mogą wywierać nacisk małą powierzchnią i tworzyć wrażenie niemal nacisku punktowego. Szerokie chwyty spowodują rozłożenie się tej siły na większej powierzchni. Problem występuje również w broni subkompaktowej, w której chcemy zminimalizować szerokość pistoletu, również części chwytowej.
• Głębokość (wymiar wzdłuż pistoletu) jest równie ważny. Niektórzy preferują, kiedy rękojeść pistoletu jest bardziej wyciągnięta w tym kierunku. Twierdzą przy tym, że daje to lepszą kontrolę podrzutu. Ten wymiar jest też bardzo ważny dla osób, które trzymają pistolet tak zwanym chwytem sportowym (nazywanym też: palec na palec, albo: clamshell). Zbyt mała powierzchnia z boju rękojeści utrudnia umieszczenie ręki pomocniczej pod kciukiem ręki dominującej.

Inne parametry rękojeści

• Kąt nachylenia rękojeści jest kwestią bardzo indywidualną. Zwykle pistolety Glock słyną ze stosunkowo dużego kąta pochylenia. Dla niektórych osób jest to duża zaleta, a dla równie dużej grupy osób wada.
• Wybrzuszenie tylnej części chwytu ma lepiej dopasować się do kształtu wnętrza dłoni. To także jest sprawą indywidualną i niektórzy wolą powierzchnię płaską lub bardziej zbliżoną do płaskiej. Obecnie dość modne stało się jednak stosowanie wyraźnego wybrzuszenia.
• Faktura rękojeści jest szalenie ważnym czynnikiem. Wiele osób modyfikuje sobie chwyt, naklejając specjalne powierzchnie przyczepne, albo wykonując mikrowgłębienia na powierzchni, żeby zwiększyć przyleganie skóry dłoni do rękojeści. Obecnie producenci pistoletów coraz wyposażają ich chwyty w bardziej wyrazistą fakturę.

Rękojeść pistoletu o zmiennym kształcie

Już w starszych konstrukcjach pistoletów, opartych na szkielecie stalowym, stosowano okładki rękojeści. Były one wówczas montowane po bokach i pełniły zarówno funkcję ozdobną, jak i poprawiającą ergonomię. Miały lepszą fakturę, niż stal, a ponadto nadawały bardziej okrągłego kształtu. Takie rozwiązania stosuje się do dzisiaj, ale dzisiaj dominują szkielety polimerowe, albo konstrukcje modułowe, w których chwyt również jest polimerowy.

Rękojeści polimerowe wykonywane w formach wtryskowych łatwiej jest kształtować. Dzięki temu, stosuje się też bardziej „finezyjne” okładki. Umieszczane są nie tylko po bokach, ale też w tylnej części rękojeści. To pozwala na całkiem duże modyfikacje kształtu części chwytowej broni. W zestawie z pistoletem znajduje często się kilka wariantów okładek, odpowiadających różnym wielkościom dłoni.

W przypadku broni modułowej, zwykle częścią zamienną jest cała obudowa (chwyt) i to ona występuje w kilku wariantach. Czasem może to być nawet kilkadziesiąt wariantów, z których niektóre mają własne okładki chwytu.