Amunicja centralnego zapłonu

Amunicja centralnego zapłonu charakteryzuje się tym, że ładunek inicjujący zapłon naboju znajduje się w centralnej części denka łuski. Ładunek ten jest zamknięty w spłonce (w odróżnieniu od amunicji bocznego zapłonu, w której jest wpracowany w kryzę łuski).

Jest to najpopularniejszy rodzaj amunicji, spotykany w broni sportowej, bojowej i obronnej. Występuje w pistoletach, rewolwerach oraz karabinach, a także w broni gładkolufowej.

Zapłon za pomocą spłonki

Spłonkę umieszcza się w gnieździe spłonki, które znajduje się w denku łuski. Po uderzeniu iglicy w spłonkę ładunek inicjujący zapala się, a płomień przedostaje się przez kanał ogniowy do wnętrza łuski, zapalając przy tym proch strzelniczy.

Samo uderzenie w materiał inicjujący nie wywoła niestety zapłonu. Dlatego, iglica uderza w zewnętrzną część spłonki, po po jej wewnętrznej stronie znajduje się kowadełko, czyli metalowy element, który dociska materiał inicjujący w chwili uderzenia przez iglicę. To wywołuje gwałtowny wzrost ciśnienia i w konsekwencji zapłon.

Występują dwa typy spłonek: Berdan oraz Boxer.

• W spłonkach typu Berdan kowadełko jest częścią łuski. W efekcie powstają dwa kanały ogniowe, po dwóch stronach kowadełka. Jest to starsze rozwiązanie, obecnie już coraz rzadziej stosowane.
• W spłonkach typu Boxer kowadełko jest integralną częścią spłonki. W łusce występuje więc tylko jeden kanał ogniowy w postaci otworu umieszczonego centralnie. Łączy on oczywiście gniazdo spłonki z wnętrzem łuski.

Amunicja pistoletowa centralnego zapłonu

W pistoletach najbardziej typową amunicją są:

• nabój 9×19 mm Parabellum,
• nabój .45 ACP,
• nabój .40 S&W,
• nabój 10 mm Auto,
• nabój .357 SIG,
• nabój .38 ACP.

Więcej na temat spłonek, ich rozmiaru, a także przeznaczenia do pistoletów, rewolwerów lub długiej broni można znaleźć w artykule: Spłonki.

Amunicja rewolwerowa centralnego zapłonu

W rewolwerach natomiast najbardziej typową amunicją są:

• nabój .357 Magnum,
• nabój .44 Magnum,
• nabój .38 Special.

Zdecydowanie mniej popularnymi, ale ciekawymi nabojami centralnego zapłonu do rewolweru są:

• nabój .500 S&W Magnum,
• nabój .500 Bushwhacker.

Amunicja karabinowa

Typowym nabojem karabinowym jest:

• nabój 7,92 x 57 mm Mauser.

Natomiast typowymi nabojami pośrednimi, stosowanymi w karabinkach, są:

• nabój 5,56 x 45 mm,
• nabój .223 Rem,
• nabój 7,76 x 39 mm wz. 43,
• nabój .308 Win.