Mechanizm uderzeniowy

Mechanizm uderzeniowy służy do aktywacji ładunku inicjującego w naboju. Wykonuje to zadanie za pomocą uderzenia w spłonkę (w przypadku amunicji centralnego zapłonu) lub w brzeg denka łuski (w przypadku amunicji bocznego zapłonu). Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje mechanizmów uderzeniowych:

• mechanizm kurkowy,
• mechanizm bijnikowy.

Kurkowy mechanizm uderzeniowy

Kurek jest elementem, który porusza się obrotowo wokół trzpienia, na którym jest zamontowany do szkieletu broni. Jego odciąganie napina jednocześnie sprężynę kurka. W pozycji napiętej kurek zostaje zaczepiony o element mechanizmu spustowego. W wyniku ściągnięcia języka spustowego zaczep zwalnia się i sprężyna kurka napędza kurek, nadając mu energię kinetyczną. Kurek uderza bezpośrednio lub za pośrednictwem iglicy w spłonkę naboju. Powoduje w ten sposób aktywację ładunku inicjującego.

Wyróżnia się kurki otwarte i zamknięte. Mechanizm uderzeniowy z kurkiem otwartym pozwala na ręczne napinanie mechanizmu przez strzelca, niezależnie od pracy zamka pistoletu. Wówczas, często wyposaża się pistolet w mechanizm zwalniania kurka, czyli tak zwany „decocker”. Służy on do opuszczenia kurka bez powodowania jego uderzenia w spłonkę. Zwalniacz kurka wykorzystuje się w sytuacji, kiedy nie chcemy nosić w kaburze pistoletu z napiętym mechanizmem uderzeniowym.

Mechanizm z kurkiem zamkniętym nie pozwala na ręczną manipulację kurkiem przez strzelca. Ogólnie, obsługa takiego pistoletu nie różni się niczym od pistoletu bijnikowego. Jedynie sam mechanizm uderzeniowy zawiera element poruszający się obrotowo, który formalnie należy identyfikować z kurkiem, dlatego wciąż jest to mechanizm kurkowy.

Bijnikowy mechanizm uderzeniowy

W mechanizmie bijnikowym napinany element porusza się po linii prostej. Nazywa się go bijnikiem, jednak zasada działania jest identyczna, jak w poprzednim przypadku. Bijnik, podczas ruchu do tyłu, powoduje napinanie sprężyny bijnika. W skrajnym, tylnym położeniu jest zaczepiany o element mechanizmu spustowego. Podczas oddawania strzału mechanizm spustowy zwalnia bijnik, który dzięki sprężynie nabiera energii kinetycznej i uderza w spłonkę naboju za pośrednictwem iglicy (wystającego, cienkiego końca bijnika).

Bijnikowy mechanizm uderzeniowy jest zakryty. Oznacza to, że nie ma możliwości bezpośredniego manipulowania bijnikiem przez strzelca. Jego napięcie może następować: w efekcie pracy zamka, w wyniku pracy spustu, albo hybrydowo (częściowo w wyniku pracy zamka, a częściowo dzięki pracy spustu). Niektóre konstrukcje wyposaża się we wskaźnik napięcia iglicy. Dzięki nim strzelec może skontrolować stan mechanizmu uderzeniowego.

Który mechanizm jest lepszy?

To zależy oczywiście od zastosowania pistoletu. Kurkowy mechanizm uderzeniowy chętnie wykorzystuje się w strzelectwie sportowym. Ręczne odciągnięcie kurka powoduje bowiem lżejszą pracę spustu, a w konsekwencji mniejsze prawdopodobieństwo zrywania strzałów. Natomiast mechanizmy bijnikowe częściej wykorzystuje się w celach bojowych i obronnych. W niebezpiecznej sytuacji stresowej, po dobyciu pistoletu, nikt nie będzie chciał ręcznie manipulować kurkiem. Tymczasem, brak kurka oznacza mniejszą liczbę otworów, przez które broń może zostać zabrudzona. Kurek również nie zaczepia wówczas o ubranie i trudniej o wypadek.