Badania do pozwolenia na broń
Badania do pozwolenia na broń są obowiązkowym elementem procedury uzyskiwania pozwolenia. Należy je wykonać przed złożeniem wniosku do WPA (Wydziału Postępowań Administracyjnych). Wyróżniamy dwa rodzaje badań:
- badania wstępne,
- badania okresowe.
Jedyną grupą posiadaczy broni, którzy muszą wykonywać badania okresowe, są strzelcy z pozwoleniem na broń do celów ochrony osobistej. Są zobowiązani do ich powtarzania co 5 lat. Niedawno istniał również zapis prawny dotyczący badań okresowych dla myśliwych. Przepis ten nie zdążył jeszcze wejść w życie po jego ogłoszeniu, a już został zniesiony przez ustawę deregulacyjną, która weszła w życie 28 lipca 2023 roku. W przypadku pozwolenia na broń do celów: sportowych, kolekcjonerskich, czy szkoleniowych, okresowe badania lekarskie nie są wymagane. Istnieją tylko badania wstępne.
Badania wstępne do pozwolenia na broń
Badania wstępne obejmują:
- badania lekarza ogólnego,
- badania psychologiczne.
Przebieg badań u lekarza ogólnego składają się z podstawowej kontroli podstawowych funkcji organizmu, jak: podstawowa sprawność ruchowa, wyczucie równowagi, umiejętność wywierania siły, sprawność wzroku i słuchu. Lekarz bierze też pod uwagę choroby i leki zażywane na stałe. Nikt, kto ma zachowaną podstawową sprawność fizyczną nie powinien mieć problemu z tego rodzaju badaniem.
Co ważne, osoby z wadą wzroku mogą w czasie testu wzroku w swoich okularach lub szkłach kontaktowych. Badania do pozwolenia na broń oceniają zatem sprawność wzroku po jego korekcji, a nie bezwzględną poprawność widzenia.
Niestety, większość niepełnosprawności dyskwalifikuje z pozytywnego wyniku badań. Pozwolenia na broń nie otrzyma na przykład osoba po amputacji kończyn, jeżdżąca na wózku, albo osoba z jednym okiem. Osoby takie mogą brać udział w zajęciach na strzelnicy, ale nie przejdą pozytywnie badań niezbędnych do pozwolenia na posiadanie własnej broni palnej.
Badania psychologiczne składają się z testów i rozmowy z psychologiem. W ramach testów badana jest inteligencja i skupienie oraz cechy osobowościowe. W czasie rozmowy psycholog zadaje kilka prostych pytań o nasze zainteresowania związane z bronią i o podejście do wybranych zagadnień, na przykład związanych z bezpieczeństwem przy przechowywaniu broni w domu. Ta część ma charakter któtkiej, swobodnej i zwykle dość sympatycznej rozmowy.
Orzeczenie lekarskie do pozwolenia
Potrzebujemy tak naprawdę dwa orzeczenia:
- orzeczenie lekarskie (wydane przez lekarza orzecznika),
- orzeczenie psychologiczne (wydane przez psychologa).
Na orzeczeniach nie ma szczegółowych wyników badań, ani ograniczeń dotyczących rodzaju broni, albo celu jej posiadania. Na orzeczeniu lekarskim jest tylko formułka: Na podstawie badania lekarskiego przeprowadzonego zgodnie z art. 15a ust. 1, 3 i 4 w związku z art. 15g ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2020 r. poz. 955) stwierdzam, że Pan/Pani (dane osoby badanej) nie należy do osób wymienionych w art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji może dysponować bronią. Formułka na orzeczeniu psychologicznym różni się tylko jednym słowem. Zamiast: Na podstawie badania lekarskiego… mamy: Na podstawie badania psychologicznego…
Kiedy wykonać badania do pozwolenia na broń?
Badania do pozwolenia na broń mają ważność 3 miesiące. Musimy je więc wykonać nie wcześniej niż na trzy miesiące przed złożeniem wniosku do WPA. Co ważne, muszą one być ważne na dzień składania wniosku. Jeśli ich ważność wygaśnie w trakcie postępowania administracyjnego prowadzonego przez urząd, nie jest to problem.
W przypadku pozwolenia do celów sportowych, niektóre osoby idą na badania zaraz po zdaniu egzaminu na patent strzelecki. Czasem okazuje się jednak, że czas oczekiwania na patent, a potem na licencję jest zbyt długi. Problem może wystąpić szczególnie pod koniec roku kalendarzowego, kiedy wydawanie licencji może być wstrzymane (są bowiem wydawane na rok kalendarzowy). Dlatego, niektórzy polecają zrobienie badań dopiero po uzyskaniu licencji zawodniczej PZSS. Z drugiej strony, jeśli nie ma końcówki roku, procedury nie powinny się przeciągać aż tak długo, żeby okres trzech miesięcy ważności badań mógł okazać się zbyt krótki.
Gdzie iść na badania do pozwolenia na broń?
Z pewnością warto iść do przychodni, która specjalizuje się w wydawaniu tego typu orzeczeń. Jeśli trafimy do dużej, sieciowej przychodni prywatnej, może się okazać, że lekarz będzie zaskoczony orzeczeniem, którego potrzebujemy i wyśle nas na wiele badań dodatkowych, których nie potrzebujemy (między innymi badań krwi, moczu itp.). Zbieranie wyników badań cząstkowych może potrwać kilka dni lub nawet tygodni.
Tymczasem, jeśli odwiedzimy wyspecjalizowaną placówkę, załatwimy sprawę w około 2 godziny, wychodząc z kompletem dokumentów (dwoma orzeczeniami). Koszt wszystkich badań wynosi kilkaset złotych (zwykle około 500-600 złotych).
Częste nieporozumienie dotyczące badań lekarskich
W przypadku pozwolenia na broń, do którego potrzebujemy (lub chcemy) mieć patent strzelecki, zgłaszamy się do lekarza dwukrotnie. To powoduje wiele nieporozumień.
- Za pierwszym razem potrzebujemy tylko prostego oświadczenia na naszym wniosku o patent strzelecki. Wystarczy wówczas zgłosić się do lekarza rodzinnego lub dowolnego innego (nie musi to być lekarz sportowy, ani lekarz orzecznik). Lekarz stwierdza za pomocą podpisu i pieczątki, że możemy uprawiać sporty strzeleckie. Dzięki temu możemy przystąpić do egzaminu na patent.
- Za drugim razem potrzebujemy dwóch orzeczeń, które złożymy do WPA razem z naszym wnioskiem o pozwolenie na broń.